Doğu Akdeniz’de Değişen Enerji Jeopolitiği ve Türkiye

Changing Energy Geopolitics in the Eastern Mediterranean and Turkey

Muhammed Kürşad ÖZEKİN*
* Dr. Öğretim Görevlisi, Bandırma Onyedi Eylül Üniversitesi, Uluslararası İlişkiler Bölümü, ORCID: 0000-0001-8775-0936 e-posta: kursad_ozekin@hotmail.com.
Geliş Tarihi/Submitted: 27.09.2019
Kabul Tarihi/Accepted: 17.02.2020

Sayfa 1 – 51 (52)

Öz
Doğu Akdeniz bölgesi, Orta Doğu ve Kafkaslara olan coğrafi yakınlığı sebebiyle 20. yüzyılın başlarından günümüze kadar bölgesel ve küresel ölçekli güç mücadelelerine ve enerji merkezli jeopolitik çekişmelere ev sahipliği yapmıştır. Özellikle 2000’li yılların başından bu yana hidrokarbon rezervlerinin keşfedilmesi bölgenin jeopolitiğinde önemli değişikliklere neden olmuş ve başta Türkiye olmak üzere bölge ülkeleri adına güvenliği tehdit eden kırılgan bir zemin oluşturmuştur. Bu noktadan hareketle ilgili çalışma hidrokarbon rezervlerinin keşfi ve paylaşımına yönelik bölgede ortaya çıkan yeni dinamikleri ve bu dinamiklerin neden olduğu çatışma ve iş birliği olanaklarını, Türkiye özelinde değerlendirmeyi hedeflemektedir. Bu amaç doğrultusunda çalışmada, ilk olarak hidrokarbon rezervlerinin paylaşımı hususunda Doğu Akdeniz’e kıyıdaş ülkelerin ve küresel güçlerin geliştirmiş oldukları tutum ve stratejiler ele alınarak mezkûr rezervlerin güvenlik açısından bölgede meydana getirdiği temel dinamikler analiz edilecektir. Sonrasında, Doğu Akdeniz enerji jeopolitiğinde yaşanan gelişmelerin Türkiye özelinde ortaya çıkardığı fırsat ve tehditler değerlendirilecek ve Türkiye’nin önünde bulunan muhtemel senaryolar ve izlenmesi öngörülen başlıca politikalar tartışılacaktır.
Anahtar Kelimeler: Enerji, Jeopolitik, Doğu Akdeniz, Kıbrıs, Münhasır Ekonomik Bölge (MEB).

Tam metin PDF

Türkiye’nin Suriye’nin Kuzeyindeki Askerî Harekâtının Amaçları ve Sonuçları

Objectives and Results of Turkish Military Operations in the North of Syria

Doğan Şafak POLAT*
* Dr. Öğretim Üyesi, İstanbul Arel Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Uluslararası İlişkiler Bölümü, ORCID: 0000-0003-0786-1789, e-posta: doganpolat@arel.edu.tr.
Geliş Tarihi/Submitted: 14.02.2019
Kabul Tarihi/Accepted: 18.02.2020

Sayfa 53 – 96 (44)

Öz
Bu çalışmanın amacı, Türkiye’nin Suriye’de hibrit ortamda harekât hususunda edindiği tecrübenin pek çok devlete göre daha fazla olduğunu, bölgedeki siyasi etkisini arttırdığını ve dolayısıyla Suriye’nin iç savaş sonrası yeniden yapılanma sürecinde söz sahibi olacağını göstermektir. ABD, Suriye’nin kuzeyinde şimdilik otonom bir Kürt bölgesi oluşturmak istemekte ve Türkiye’nin tüm itirazlarına rağmen bölgede PKK’nın Suriye kolu PYD/ YPG ya da kendi isimlendirmesiyle Suriye Demokratik Güçleri (SDG) ile ittifak yaparak DEAŞ ile savaşmaktadır. ABD, PYD/YPG’ye, silah ve para dâhil her türlü yardımı yapmıştır. Türkiye ise bu durumu bekası açısından tehdit olarak görmüş ve Özgür Suriye Ordusu (ÖSO) ile uluslararası hukuka uygun olarak 24 Ağustos 2016 tarihinde önce Fırat Kalkanı Harekâtını; sonrasında ise 20 Ocak 2018 tarihinde Zeytin Dalı Harekâtını ve son olarak 9 Ekim 2019 tarihinde Barış Pınarı Harekâtını gerçekleştirmiştir. Her üç harekâtın da amacı bölgeyi teröristlerden temizlemek ve Suriye’nin toprak bütünlüğünün gözetilerek ülkede istikrarın yeniden oluşturulmasına katkı sağlamak olarak belirlenmiştir.
Anahtar Kelimeler: Suriye İç Savaşı, Fırat Kalkanı Harekâtı, Zeytin Dalı Harekâtı, Barış Pınarı Harekâtı, DEAŞ.

Tam metin PDF

2006 Filistin Seçimi Sonrasında Dışlama ve Dâhil Etme Ekseninde HAMAS’ın Uluslararası Toplumla İlişkisi (2006-2010)*

HAMAS and International Community Relations in Terms of Exclusivism versus Accommodationism in Post-2006 Palestinian Elections (2006-2010)

Filiz KATMAN**
* Bu makale, yazarın doktora tezinin ilgili bölümünden oluşturulmuştur. Filiz Katman (2010), “Bir Terörist Örgütün Siyasal Partileşmesi: HAMAS Örneği”, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Kara Harp Okulu, Savunma Bilimleri Enstitüsü.
** Dr. Öğr. Üyesi, İstanbul Aydın Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, Siyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Bölümü, ORCID: 0000-0001-5029-173X, e-posta: filizkatman@aydin.edu.tr.
Geliş Tarihi/Submmitted: 26.06.2019
Kabul Tarihi/Accepted: 27.01.2020

Sayfa 97 – 124 (28)

Öz
Bu çalışmada, sistem düzeyinde 2006 Filistin seçiminden sonraki ilk dört yıllık iktidar döneminde (2006-2010) HAMAS’ın seçim zaferinin uluslararası toplumun HAMAS’a bakışının HAMAS’a ne yönde etkisinin olduğu incelenmektedir. Bu bağlamda HAMAS’a bakışta dışlama ve dâhil etme yaklaşımı ele alınmıştır. HAMAS’ın da 2006 seçimlerinden sonraki ilk dört yılda küresel izolasyondan çıkmanın yollarını araştırmakta olduğu görülmektedir. Dışlama ve dâhil etme yaklaşımlarında süreci etkileyen faktörler ve öğrenen örgüt niteliği göz önüne alındığında HAMAS’ın yaşadıklarından edindiği deneyimler ve esnekliği sayesinde, oluşan duruma uygun şekilde pozisyon alıp söylem ve eylemini bu doğrultuda geliştirdiğinden yola çıkarak, dışlamanın radikalizmi körüklerken dâhil etmenin HAMAS’ın söylemlerinde siyasî ifadelerin şiddet ifadelerine oranla daha fazla yer alması ve rakibiyle koalisyon kurma girişimlerinde bulunmasına yola açtığı; dâhil etme noktasında belirleyici faktörün ise HAMAS’ın şiddeti tamamen bırakması olduğu görülmektedir.
Anahtar Kelimeler: 2006 Filistin Seçimi, Filistin, HAMAS, İsrail, Uluslararası Sistem.

Tam metin PDF

Askerî Alanda Devrim: Ateş Gücü–Manevra Dengesi*

Revolution in Military Affairs: The Balance of Fire and Manoeuvre

Tolga ÖKTEN**
* Bu makale yazarın yüksek lisans tezinin ilgili bölümünden oluşturulmuştur. Tolga Ökten, Askerî Alanda Devrim’in Türk Silahlı Kuvvetleri’nin PKK Terörizmi ile Mücadelesine Etkisinin Analizi, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, TOBB ETÜ, Sosyal Bilimler Enstitüsü Güvenlik Çalışmaları Bölümü, 2018.
** ORCID: 0000-0002-6102-7704, e-posta: tolgaokten1982@gmail.com.
Geliş Tarihi/Submitted: 28.03.2019
Kabul Tarihi/Accepted: 10.03.2020

Sayfa 125 – 162 (38)

Öz
Askerî Alanda Devrimler dönemsel olarak teknolojik ya da organizasyonel yeniliklerin etkisi altında gelişerek, ateş gücü ve manevra arasındaki dengeyi belirlemektedir. Tarihsel sürece bakıldığında, Askerî Alanda Devrimlerin, teknolojik yeniliklerce tetiklendiğinde ateş gücü, organizasyonel yeniliklerce tetiklendiğinde ise manevra boyutunda etkili oldukları görülmektedir. Dengenin ateş gücü ya da manevra tarafında olması, muharebe amaç ve yöntemlerini dönüştürmektedir. Yüzyıllardır tekrar eden bu dönüşümler, muharebelerin konvansiyonel manevralarla yakın temasa girilerek ya da uzak mesafelerden ateş gücü kullanılarak sürdürülmesi kararını etkilemektedir. Bu karar, yüzyıllardır ateş gücü ve manevra etrafında sürdürülen tartışmanın temelini oluşturmaktadır. Günümüzde yaşanan Askerî Alanda Devrim tartışması da bu sürecin devamıdır.
Anahtar Kelimeler: Askerî Alanda Devrim, Ateş Gücü, Manevra, Teknoloji, Organizasyon.

Tam metin PDF

Savunma Sanayinin Gelişiminin İhracat-İthalat Dengesi Üzerindeki Etkileri

The Effects of Defence Industry Development on Export-Import Balance

Orkun BAYRAM*
* Dr. Öğretim Üyesi, Antalya Bilim Üniversitesi, Ekonomi Bölümü, ORCID: 0000-0001-9958-7822, e-posta: orkun.bayram@antalya.edu.tr.
Geliş Tarihi/Submmitted: 04.12.2018
Kabul Tarihi/Accepted: 05.02.2020

Sayfa 163 – 188 (26)

Öz
Ülkemiz, jeopolitik konumu gereği ekonomik ve askerî riskler altında bulunmaktadır. Tarihçemize bakıldığında da savunma sanayine önem verilmesi gereken bir konumda olduğumuz anlaşılmaktadır. Savunma sanayinin gelişimi kavramına bakıldığında ise iç ve dış kaynaklardan ihtiyaçların karşılanması ile gelişim sağlandığı görülmektedir. Savunma sanayindeki gelişmelerin tanımlanmasında literatürde alınan patentler ve istihdam oranı gibi değişkenler temel alınmaktadır. Bu değişkenleri tanımlayan ölçüm değerlerinden biri savunma harcamaları olup harcamaların, savunma ihtiyaçlarının iç veya dış kaynaklardan karşılanması için yapılıyor olması durumuna göre ekonomik büyümeye etkileri farklı olabilmektedir. Bu çalışmada, farklı zamanlarda literatürde yer alan araştırmalar derlenerek savunma sanayinin gelişimi için yapılan harcamaların önemli bir makroekonomik değişken olan ihracat-ithalat dengesi üzerindeki etkileri araştırılmıştır. Farklı dönemlerde yapılan araştırmalarda savunma sanayi için yapılan harcamaların, savunma sanayinde teknolojik düzey arttıkça hem kısa, hem de uzun vadede ihracat-ithalat dengesinde ihracat yönünde olumlu etki yaptığı gözlenmiştir. Dolayısı ile savunma sanayi yerelleştikçe dış ticaret hacminde ithalatın payı gittikçe düşmektedir.
Anahtar Kelimeler: Savunma Sanayi, Savunma Harcamaları, İhracat-İthalat Dengesi, Cari Açık, Teknolojik Düzey.

Tam metin PDF

Düzeltme Metni

Corrigendum

Necmettin ÇELİK
ÇELİK, Necmettin, “The Effects of Terrorist Attacks on Regional Economic Growth in Turkey”, Journal of Security Strategies, 2019, 15 (32): 605-630 (Published: 31 December 2019)

Tam Metin (in English)

Yayın İlkeleri