Terörizm Çalışmaları: Türkiye’deki Araştırmalara İlişkin Betimsel Bir Analiz

Terrorism Studies: A Descriptive Analysis on Researches in Turkey

Engin AVCI ve Cenker Korhan DEMİR
Dr., Jandarma ve Sahil Güvenlik Akademisi Güvenlik Bilimleri Enstitüsü, e-posta: engavci@gmail.com.
Dr., Jandarma ve Sahil Güvenlik Akademisi Güvenlik Bilimleri Enstitüsü, e-posta: ckdemir@gmail.com.
Bu makale, Uluslararası İlişkiler Konseyi ve Yaşar Üniversitesi tarafından 2016 yılında İzmir’de düzenlenen VII. Uluslararası İlişkiler Çalışmaları ve Eğitimi Kongresinde sunulan “Terörizm Çalışmaları: Türkiye Nerede?” başlıklı bildirinin geliştirilmesi ve güncellenmesi ile oluşturulmuştur. Söz konusu bildirinin, farklı verileri kapsayan başka bir versiyonu ilk kez All Azimuth dergisinde yayımlanmıştır. Bkz. Cenker Korhan Demir and Engin Avcı, “Turkish Terrorism Studies: A Preliminary Assessment”, All Azimuth, 2017, 1-23, http://dx.doi.org/10.20991/allazimuth.321155.
Geliş Tarihi / Received : 07.07.2017.
Kabul Tarihi / Accepted : 08.08.2017.

Sayfa 1 – 44 (26)

Öz
Bu çalışmanın amacı, terörizm konusunda Türkiye’de yapılan akademik çalışmaları içerik ve kullanılan bilimsel araştırma yöntemleri açısından inceleyerek genel durumu ortaya koymaktır. Bu çerçevede, öncelikle çağdaş terörizm çalışmaları konusundaki uluslararası araştırmalar incelenmiş; daha sonra Türkiye’deki terörizm çalışmaları boylamsal olarak konu, kapsam ve yöntem açısından nicel ve nitel tekniklerle analiz edilmiştir. Bu maksatla, araştırma kapsamına giren doktora ve yüksek lisans tezleri ile Türkiye’de yayımlanan akademik makaleler taranarak üç farklı veri seti oluşturulmuştur. Ayrıca, terörizm konusunda çalışmaları olan akademisyenlere anket ve mülakat uygulanmıştır. Son olarak, ulaşılan bulgular ışığında alanın zayıf yönleri ile literatüre nasıl katkı yapılabileceği hususları tartışılmıştır. Türkiye’deki terörizm çalışmalarının çok disiplinli bir özellik sergilediği; farklı akademik disiplinlerden ve yeterli sayıda uzman akademisyenin yetiştirilemediği; çoğunlukla ikincil kaynaklara ve literatür taramasına dayandığı; kavramsal ve kuramsal çalışmalar ile ampirik (deneysel) araştırmaların yetersiz olduğu; nitel yöntem ve analiz tekniklerinin baskın bir şekilde kullanıldığı araştırmanın sonuçları arasındadır.
Anahtar Kelimeler: Terörizm Çalışmaları, Bilimsel Araştırma Yöntemleri, Veri Seti, Doktora Tezi, Yüksek Lisans Tezi, Akademik Makale.

Tam metin PDF

Devlet Otoritesi Boşluğu Durumlarında Milis İdaresi: Yönetilemeyen Alanlarda Meşruiyet Rekabeti Modelleri (İngilizce Makale)

Militancy Governance under State Failure: Models of Legitimacy Contestation in Ungoverned Spaces

H. Akın ÜNVER
Yrd.Doç.Dr., Kadir Has Üniversitesi, İktisadi, İdari ve Sosyal Bilimler Fakültesi, Uluslararası İlişkiler Bölümü, e-posta: akin.unver@khas.edu.tr, akinunver@gmail.com.
Bu çalışmanın ilk hali 12-13 Nisan 2016’da Kadir Has Üniversitesi’nde düzenlenen 5’inci Çatışma, Terörizm ve Toplum Uluslararası Konferansı’nda tebliğ edilmiş; geliştirilmiş hali 1-3 Kasım 2017’de gerçekleştirilen İstanbul Güvenlik Konferansı’nda sunulmuştur.
Geliş Tarihi / Received : 13.07.2016
Kabul Tarihi / Accepted : 12.09.2017.

Sayfa 45 – 83 (39)

Öz
Bu makale, Irak-Şam İslam Devleti (IŞİD/DAEŞ), Halkçı Koruma Birlikleri (YPG), Luhanks Halk Cumhuriyeti ve Donbas Halk Cumhuriyeti örgütlerine odaklanarak, devlet zafiyeti alanlarında milis idaresi konusunu irdelemektedir. Bu örgütlerin uzun vadeli yerel sorunları ne şekilde seferber ettikleri ve çerçevelendirdikleri, ve bu sorunlar üzerinden devlet otoritesine nasıl meydan okudukları da metodik bir şekilde tartışılmaktadır. Bunu yaparken makale, bu örgütlerin çatışma bölgelerine yayılmaları öncesinde ve sonrasında uyguladıkları idari pratikler, yönetim modelleri ve neden belli bölgeleri önceliklendirdiklerini de açıklamaya çalışmaktadır. Neticesinde bu makale, silahlı devlet-dışı örgütlerin kendilerine bağlılığın düşük olduğu ve kaynak üretiminin yüksek olduğu alanlarda ve örgütün hükümranlık kurmaya çalıştığı alan geniş bir coğrafya ise idare ve yönetişimde daha başarılı olmaya çalıştığını öne sürmektedir. Bu değişkenler üzerinden, bu dört örgütün alan hâkimiyetinin ne kadar sürdürülebilir olacağını, bu örgütler askerî yollarla yenilgiye uğratılır veya anlaşma yoluyla silahsızlandırılırsa arta kalan bölgelerin geri kazanımı konusuna nasıl yaklaşılabileceği anlaşılmaktadır.
Anahtar Kelimeler: İç Savaş, Devlet-Dışı Aktörler, Yönetim, Suriye-Irak, Ukrayna.

Tam metin PDF (İngilizce)

“İslam Devleti”ne Karşı Mücadelede ABD’nin Obama Yönetimi ile Rusya Arasındaki Uluslararası Oyun (İngilizce Makale)

International Game between the Obama Administration of the US and Russia in the Fight against the “Islamic State”

Song NIU
Doç.Dr., Orta Doğu Enstitüsü, Şanghay Uluslararası Çalışmalar Üniversitesi; Araştırmacı, İnanç Çalışmaları Merkezi ve Çin’in Ulusal Güvenliği Merkezi, Fudan Üniversitesi; Editör, Asya’da Orta Doğu ve Din Çalışmaları Dergisi, e-posta: phd_niusong@163.com.
Bu çalışma, Çin Sosyal Bilimler Araştırmaları için Ulusal Fonu (13CZJ017), Şanghay Uluslararası Çalışmalar Üniversitesi Akademik Yenilik Ekibi (Yeni Çağda Doğu Asya ve Orta Doğu Arasında Bölgesel İş Birliği), Şanghay Uluslararası Çalışmalar Üniversitesi Avrupa Birliği Çalışmaları Merkezi Programı tarafından desteklenmiştir.
Geliş Tarihi / Received : 28.04.2016
Kabul Tarihi / Accepted : 14.08.2017

Sayfa 85 – 111 (27)

Öz
“Arap Baharı”ndan bu yana Orta Doğu’da çeşitli çatışmalar yaşanmaktadır ve birçok köktenci grup ortaya çıkmıştır. Bu gruplardan biri de kendini devlet olarak adlandıran, El-Kaide’nin yerini alarak en etkin uluslararası terör örgütü, büyük ölçekli terör saldırılarının ana destekçisi, aşırıcı ve terörist ideolojinin savunucusu ve dünyanın dört bir yanındaki birçok köktenci terör örgütünün sadakat gösterdiği örgüt halini gelen “İslam Devleti” (İD) dir. Bu terör örgütüne karşı büyük bir askerî güce ve siyasi etkiye sahip olan iki ülke olan ABD ve Rusya tarafından gerçekleştirilen saldırılar göreceli etkili olmuştur. Ancak ABD ile Rusya Suriye sorunuyla ilgili farklı görüşlere ve bu nedenle İD ile mücadele araçları da farklı odaklara sahiptir. ABD, Suriyeli muhalefeti desteklerken, Rusya Suriye muhalefetiyle ve İD’yle mücadelesinde Suriye hükümetine yardım etmektedir. Sahip oldukları farklı çıkarlar nedeniyle, ABD’nin ve Rusya’nın Orta Doğu’daki politikaları da İD’nin ortaya çıkmasından bu yana bazı değişiklikler göstermiş ve bir dizi stratejik oyunu ortaya koymuştur. Dünyanın en önemli iki uluslararası gücü olan Rusya ve ABD arasında Orta Doğu’daki oyun tüm dünyanın dikkatini çekmiştir. Bu nedenle, İD’yle mücadelede ABD ile Rusya arasındaki uluslararası oyunun tam olarak anlaşılması, Orta Doğu’daki karmaşık durumun daha kapsamlı bir şekilde anlaşılmasına katkıda bulunacaktır.
Anahtar Kelimeler: Amerika Birleşik Devletleri, Obama Yönetimi, Rusya, İslam Devleti, Suriye.

Tam metin PDF (İngilizce)

Küreselleşme Asrında Ulusal Güvenlik Perspektifinden Medya-Güvenlik İlişkisi ve Topluma Yansımaları

The Media-Security Relationship from the National Security Perspective in the Globalization Era and its Reflections to the Society

Tirab Abbkar TİRAB
Dr, Araştırmacı, e-posta: tabbakar@hotmail.com.
Geliş Tarihi / Received : 23.01.2017
Kabul Tarihi / Accepted : 28.06.2017

Sayfa 113 – 151 (39)

Öz
Bu çalışmada küreselleşen dünyamızda güvenlik ile medya arasındaki etkileşim irdelenmeye çalışılmıştır. Geçmişten günümüze insanoğlu için büyük önem arz eden güvenliğin küreselleşmeyle birlikte kapsamında ve mefhumunda köklü değişimler yaşanmıştır. Bu değişimlere paralel olarak güvenliği sağlama strateji ve yöntemleri de değişmiştir. Zira günümüzde bir toplumda güvenliği sağlamakta sadece güvenlik birimlerinin değil, toplumu paylaşan herkesin göz ardı edilemeyecek rolü bulunmaktadır. Bu aktörlerden biri medyadır. Medya, özellikle önleyici güvenlik alanında büyük etkinliğe sahiptir. Medyanın güvenliğin sağlanmasında öneme sahip olması, iki sektör arasında bir koordinasyon ve iş birliği gerekliliğini ortaya koymaktadır. Bu doğrultuda çalışmanın temel konusu, güvenlik medyası kavramının mahiyetini ve güvenliğin sağlamasında medyanın oynadığı rolü açıklayacak biçimde şekillendirilmiştir.
Anahtar Kelimeler: Medya, güvenlik, güvenlik medyası, ulusal güvenlik, küreselleşme.

Tam metin PDF

İsrail’in Devlet Kurgusu Güvenli Bir Yahudi Yurdu mu? Yoksa Güvenlikçi Bir Yahudi Devleti mi?

Is the Fiction of the State of Israel a Safe Homeland or a Security-Minded Jewish State?

Zafer BALPINAR
Yrd.Doç.Dr., Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi, Uluslararası İlişkiler Bölümü, e-posta: zbalpinar@mehmetakif.edu.tr.
Geliş Tarihi / Received : 26.05.2017
Kabul Tarihi / Accepted : 14.09.2017

Sayfa 153 – 183 (31)

Öz
Bu çalışma İsrail Devleti adıyla kurulan Yahudi devletinin bir güvenli yurt arayışından güvenlikçi bir yurt modeline dönüşüp dönüşmediği ele almaktadır. Bu çerçevede, Yahudiler için güvenliğin teminatı olacak bir devletin kurulmasına zemin oluşturacak biçimde, devletin yapısal özü, devletin ilhamı, devletin yaşam sahası ve devletin sosyal bileşenlerinin meydana getirdiği altyapı ortaya konmakta; daha sonra bu kapsam üzerinden bir analiz yapılmaktadır. Çalışma, devlet kurgusunun yapılışında David Ben Gurion’un etkin liderliği altında bir Yahudi siyasi ve askerî elitinin düşünce, karar ve icraatları temel olarak kabul etmektedir. Çalışma, tarihsel süreç olarak çatışma ortamıyla şekillenen beka arayışı ile devletleşme arasındaki ilişkiye odaklandığından, İsrail Devleti ile ilgili temel parametrelerin belirlendiği devletin kuruluşunun hemen öncesini ve hemen sonrasını kapsamaktadır.
Anahtar Kelimeler: İsrail, Güvenlik, Beka, Devlet, Yahudi.

Tam metin PDF

Rusya Dış Politikası’nın Etkin Silahı: Donmuş Çatışma Bölgeleri

Effective Leverage of Russian Foreign Policy: Frozen Conflict Zones

Göktürk TÜYSÜZOĞLU
Yrd. Doç. Dr., Giresun Üniversitesi, Uluslararası İlişkiler Bölümü, e-posta: gktrkt@gmail.com.
Geliş Tarihi / Received : 31.07.2017
Kabul Tarihi / Accepted : 18.09.2017

Sayfa 185 – 219 (35)

Öz
Çok kutupluluk ekseninde bir uluslararası sistem oluşumunu arzulayan Rusya, böyle bir yapı içerisinde “küresel” bir güç olarak yer almak ve sistemin gidişatına yön veren temel aktörlerden biri olmayı istemektedir. Moskova, bunun gerçekleşebilmesi için, özelde eski Sovyet coğrafyası; genelde ise Avrasya’daki siyasal gelişmelere yön vermesi ve bu bölgede etkinliğini arttırması gerektiğinin farkındadır. Ne var ki, uzun süre SSCB’nin bir parçası olmuş ya da Doğu Bloğu içerisinde yer almış ve yeni bağımsız olmuş bölge ülkelerini bu kez Rusya adı altında kendi siyasal ve sistemsel çıkarlarına entegre etmek oldukça güçtür. Zira Rusya ekonomik, sosyal ve siyasal nedenlerle bölge halklarını/devletlerini rahatlıkla kendisine çekebilecek bir görünüme haiz değildir. Bu nedenle, Rusya’nın realist bir eksende hareket ederek, güvenlik ve enerji bağımlılığı odaklı hususları bölge ülkeleri nezdinde kullanmaya çalıştığını görüyoruz. Ne var ki, Rusya’nın özellikle son dönemde dış politikasına eklemlediği önemli bir husus daha bulunmaktadır. Moskova, yakın çevresinde yer alan ülkelerde etnik/dinsel kimlik bağlamında ortaya çıkan ve oluşumunda SSCB döneminde çizilen sınırların önemli rol oynadığı donmuş çatışma bölgelerini, bu ülkelerin dış politika yönelimlerini kendi çıkarları doğrultusunda manipüle edebilmek için kullanmaktadır. Hatta bu stratejinin, Kafkasya, Ukrayna ve Moldova özelinde “kendisi adına” olumlu sonuçlar doğurduğu da ortadadır.
Anahtar Kelimeler: Yeni Avrasyacılık, çok kutupluluk, Etnik çatışma, Kırım, Abhazya, Transdinyester.

Tam metin PDF

Uluslararası Politik Ekonomi: Bitmeyen Kırım Sorunu

International Political Economy: Unending Problem of Crimea

Arzu AL ve Figen AYPEK AYVACI
Yrd.Doç.Dr., Marmara Üniversitesi Uluslararası Politik Ekonomi Anabilim Dalı Başkanı, e-posta: arzu.al@marmara.edu.tr.
Öğ.Gör., Altınbaş Üniversitesi MYO Dış Ticaret Bölümü, e-posta: figen.ayvaci@altinbas.edu.tr.
Geliş Tarihi / Received : 24.08.2017
Kabul Tarihi / Accepted : 17.10.2017

Sayfa 221 – 251 (31)

Öz
Uluslararası Politik Ekonomi (UPE); devletlerin, ekonomik ajanların, uluslararası örgütlerin karşılıklı etkileşimlerini çıkar ve çatışma olguları üzerinden yorumlamaya çalışmaktadır. Bu yorumlamayı yaparken de ortaya çıkan sonuçların uluslararası hukuk sistemine uygunluğu test edilmektedir. Bu testin sonucunda ortaya “meşruiyet” sorunu çıkmaktadır. “Yasallık” kavramından ayrılan “meşruiyet” uluslararası hukukun da sorgulanmasına neden olmaktadır. Ancak UPE’nin ilgilendiği ve açıklamaya çalıştığı bir konu olan devletlerin ekonomik çıkar ve kaygıları, uluslararası hukukta meydana gelen bu sorunların kimi zaman göz ardı edilmesine kimi zaman da gündeme getirilmemesine yol açmaktadır. Başka bir deyişle, uluslararası hukuktaki bu ikilemin ortaya çıkmasına da genellikle devletlerin ekonomik ve politik çıkarlarının bir ahenge dönüştüğü politik ekonomi perspektifleri sebep olmaktadır. Bu çalışmada uluslararası hukukun UPE bağlamında kısa bir değerlendirmesi yapılarak ve Ukrayna-Kırım Krizi üzerinden ekonomik kaygılar göz önünde bulundurularak mevcut uluslararası sistem tartışılacaktır.
Anahtar Kelimeler: Uluslararası Politik Ekonomi, Kırım, Uluslararası Hukuk, Meşruiyet, Enerji.

Tam metin PDF

Yayın İlkeleri